Symbolen van de gemeente West Betuwe

Bij officiële gebeurtenissen draagt de burgemeester zijn ambtsketen. Daaraan is hij als burgemeester te herkennen. En dat is, volgens de wet, precies de bedoeling van de ambtsketen. Vast onderdeel van elke ambtsketen is de penning met het gemeentewapen. Op de achterkant van de penning staat het Rijkswapen. Afhankelijk van de situatie draagt de burgemeester het ene of het andere wapen zichtbaar. 

Ambtsketen in gebruik

Tijdens de gemeenteraadsvergaderingen heeft de burgemeester zijn ambtsketen om. Dat is verplicht. Ook schrijft de wet voor om de ambtsketen te dragen bij rampen en andere vormen van openbare onrust. Maar meestal zien we de keten natuurlijk bij een officieel bezoek, bijvoorbeeld aan jubilerende echtparen. In al deze situaties is het gemeentewapen te zien. Het Rijkswapen is zichtbaar bij de uitreiking van Koninklijke onderscheidingen of een Koninklijke erepenning of andere vorm van waardering. 

Bijzondere bomen

De Geldermalsense juwelier en goudsmid, Mariska Timmer, ontwierp de ambtsketen van de gemeente West Betuwe. Het is een bijzonder ontwerp waarin bomen een belangrijke rol spelen. Uit elke kern koos de kunstenaar een boom. Van de bast maakte ze een unieke afdruk in zilver. Dat betreft de voorzijde.De achterzijde is een afdruk van het blad van de betreffende boom met de plaatsnaam.Alle afdrukken bij elkaar vormen de schakels van de keten, met onderaan de penning. Aan de achterkant verbindt een speciale schakel de onderdelen aan elkaar. Daarin zijn symbolen te zien zoals de rivieren, een kasteel, een kerk, fruit, bladvormen en uiteraard bloesem.

De ambtsketen van de gemeente West Betuwe is op 22 maart 2022 tijdens een gemeenteraadsvergadering gepresenteerd.

De gemeente West Betuwe heeft een eigen gemeentewapen. Een wapen is een traditioneel, historisch symbool dat naast het logo in gebruik is en bij Koninklijk Besluit goedgekeurd wordt. Hoewel de gemeente een eigen ontwerp mag presenteren, stelt de gemeente niet zelf het gemeentewapen vast. De Hoge Raad van Adel adviseert hierbij namens de Koning. 

Eerdere gemeentewapens

Voor het wapen van de gemeente West Betuwe nam de Hoge Raad van Adel de wapens van de drie oude gemeenten als uitgangspunt. 

Linksboven verwijzen de goudkleurige cirkels,  de zogenaamde ‘bezanten’, naar het wapen van de gemeente Geldermalsen. 

Het poortgebouw rechtsboven symboliseert de stadsrechten van Asperen en Heukelum. Voorheen kwam een stadspoort ook voor in het wapen van de gemeente Lingewaal. En terloops verwijst het poortgebouw naar de ruim veertig kastelen die het gebied van West Betuwe ooit telde. 

Linksonder komen de kantelen terug uit het wapen van Lingewaal. Rechtsonder komen de blauwe ‘palen van paalvair’ uit het wapen van Neerijnen terug. Deze palen zijn een bekend element uit de heraldiek. De kantelen en de palen komen ook terug in de oude wapens van de families Van Arkel en Châtillon. Zij hadden meerdere bezittingen in het gebied dat nu bij de gemeente West Betuwe hoort. 

Leeuwen als schildhouders

De leeuwen, links en rechts van het wapen, zijn zogeheten schildhouders. Die krijgt een gemeentelijk wapen alleen als één van de voormalige gemeenten ze ook al had. En als die gemeente minstens één kern met stadsrechten heeft. Dat is met Asperen en Heukelum het geval in de gemeente West Betuwe. 

Het gemeentewapen van West Betuwe is bij Koninklijk Besluit toegekend op 21 februari 2019.

Het staat gemeenten vrij om een eigen gemeentevlag te ontwerpen. Voor een officiële vlag gelden echter regels van de Hoge Raad van Adel. In de eerste vijf jaar voerde de gemeente West Betuwe een vlag met het gemeentelijke logo. Deze vlag was niet opgenomen in het vlaggenregister van de Hoge Raad van Adel. Dat kan alleen als de vlag voldoet aan de regels rondom heraldiek, de zogenaamde 'wapenkunde’. 

Sinds 17 december 2024 heeft de gemeente een officiële vlag met gemeentewapen. Het ontwerp daarvan is gebaseerd op onderdelen uit het gemeentewapen. De gemeentevlag van West Betuwe bestaat uit drie banen. Elke baan laat herkenbare onderdelen zien uit het gemeentewapen. 

Vlag gebaseerd op het gemeentewapen

De bovenste baan, in blauw-wit-blauw, verwijst naar de blauwe ‘palen van paalvair’ uit het gemeentewapen. In de heraldiek is dit een bekend element. 

De middelste baan verwijst naar de historische familie Van Arkel. Deze kantelen komen terug in het gemeentewapen van de gemeente West Betuwe. Ook stonden ze in wapens van voorgaande gemeenten.

De onderste baan, rood-geel-rood, verwijst naar de goudkleurige bezanten uit het gemeentewapen. Bezanten zijn van oorsprong gouden munten. In sterk vereenvoudigde vorm zijn die nu in de vlag opgenomen.

In de linkerbovenhoek zien we de zwarte poort, ook uit het gemeentewapen. Het symboliseert de stadsrechten van Asperen en Heukelum én de vele kastelen die de gemeente vroeger had. 

De vlag met gemeentewapen is op 17 december 2024 gepresenteerd aan de gemeenteraad.